Αναθεώρηση προς τα πάνω των ποσών του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος ζητά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τα κράτη μέλη της προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι δραματικές αυξήσεις των τιμών της ενέργειας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να εκσυγχρονίσουν τα συστήματά τους για το ελάχιστο εισόδημα στο πλαίσιο της δέσμευσης για τη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στην Ευρώπη.
Στην πρόταση σύστασης του Συμβουλίου για επαρκές ελάχιστο εισόδημα που διασφαλίζει την ενεργό ένταξη προτείνεται ο τρόπος με τον οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να εκσυγχρονίσουν τα συστήματά τους ελάχιστου εισοδήματος, ώστε να είναι αποτελεσματικότερα και να απαλλάξουν τους ανθρώπους από τη φτώχεια, ενώ παράλληλα θα προωθούν την ένταξη στην αγορά εργασίας για όσους είναι σε θέση να εργαστούν.
Όπως αναφέρεται το ελάχιστο εισόδημα είναι πληρωμές σε χρήματα και πρέπει να βοηθά τα νοικοκυριά που το έχουν ανάγκη για να καλύψουν τη διαφορά μέχρι το ποσό που χρειάζονται για να πληρώσουν τους λογαριασμούς και να ζήσουν αξιοπρεπώς.
Τονίζεται δε ότι το επαρκές ελάχιστο εισόδημα είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικό στο σημερινό πλαίσιο της αύξησης των τιμών της ενέργειας και του πληθωρισμού, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς τα εισοδηματικά μέτρα μπορούν να έχουν τέτοια στόχευση ώστε να ωφελούν ειδικά τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
Προτείνεται δε η αύξηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος να είναι ετήσια με συγκεκριμένη μεθοδολογία, καθώς όπως σημειώνεται η επάρκεια της εισοδηματικής στήριξης, και ιδίως των παροχών ελάχιστου εισοδήματος, παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη κατά μέσο όρο στην Ένωση την τελευταία δεκαετία, παρά τη μικρή βελτίωση τα τελευταία χρόνια.
Η πρόταση θα βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το 2030 όσον αφορά τη μείωση κατά τουλάχιστον 15 εκατομμύρια του αριθμού των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή αποκλεισμού, όπως προβλέπεται στο σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Θα βοηθήσει, επίσης, τα κράτη μέλη να επιτύχουν τον στόχο σύμφωνα με τον οποίο το 78 % του πληθυσμού ηλικίας 20 έως 64 ετών θα πρέπει να εργάζεται.
Η πρόταση σύστασης του Συμβουλίου παρέχει σαφείς οδηγίες στα κράτη μέλη σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να διασφαλίσουν ότι τα συστήματά τους ελάχιστου εισοδήματος είναι αποτελεσματικά για την καταπολέμηση της φτώχειας και την προώθηση της ενεργού ένταξης στην κοινωνία και την αγορά εργασίας.
Συνιστάται στα κράτη μέλη:
→ Να βελτιώσουν την επάρκεια της εισοδηματικής στήριξης:
– Να καθορίσουν το επίπεδο εισοδηματικής στήριξης μέσω διαφανούς και αξιόπιστης μεθοδολογίας.
– Παράλληλα με τα κίνητρα για εργασία, να εξασφαλίσουν ότι η εισοδηματική στήριξη ενσωματώνει σταδιακά ορισμένα κριτήρια επάρκειας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν επιτύχει επαρκές επίπεδο εισοδηματικής στήριξης έως τα τέλη του 2030 το αργότερο, ενώ παράλληλα θα διατηρούν βιώσιμα δημοσιονομικά.
– Να αναθεωρούν σε ετήσια βάση και να αναπροσαρμόζουν, όπου είναι αναγκαίο, το επίπεδο της εισοδηματικής στήριξης.
→ Να βελτιώσουν την κάλυψη και την εφαρμογή του ελάχιστου εισοδήματος:
– Τα κριτήρια επιλεξιμότητας θα πρέπει να είναι διαφανή και να μην εισάγουν διακρίσεις. Για παράδειγμα, για να προωθήσουν την ισότητα και την οικονομική ανεξαρτησία των φύλων, ιδίως των γυναικών και των νέων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διευκολύνουν τη χορήγηση εισοδηματικής στήριξης ανά άτομο και όχι ανά νοικοκυριό, χωρίς κατ’ ανάγκη να αυξάνεται το συνολικό επίπεδο παροχών ανά νοικοκυριό. Επιπλέον, χρειάζονται και άλλα μέτρα για να εξασφαλιστεί η εφαρμογή του ελάχιστου εισοδήματος στα μονογονεϊκά νοικοκυριά, στα οποία οι γυναίκες είναι συνήθως αρχηγός της οικογένειας.
– Οι διαδικασίες υποβολής αιτήσεων θα πρέπει να είναι προσβάσιμες, απλουστευμένες και να συνοδεύονται από εύχρηστες πληροφορίες.
– Η απόφαση σχετικά με την αίτηση ελάχιστου εισοδήματος θα πρέπει να εκδίδεται εντός 30 ημερών από την υποβολή της, με δυνατότητα επανεξέτασης της εν λόγω απόφασης.
– Τα συστήματα ελάχιστου εισοδήματος θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις κοινωνικοοικονομικές κρίσεις, για παράδειγμα με την εισαγωγή πρόσθετης ευελιξίας όσον αφορά την επιλεξιμότητα.
→ Να βελτιώσουν την πρόσβαση σε συμπεριληπτικές αγορές εργασίας:
– Τα μέτρα ενεργοποίησης θα πρέπει να παρέχουν επαρκή κίνητρα για την (επαν)ένταξη στην αγορά εργασίας, με ιδιαίτερη προσοχή στην παροχή βοήθειας στα νεαρά άτομα.
– Τα συστήματα ελάχιστου εισοδήματος θα πρέπει να βοηθούν τα άτομα να βρίσκουν εργασία και να τη διατηρούν, για παράδειγμα μέσω της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και της στήριξης και καθοδήγησης μετά την τοποθέτηση σε θέση εργασίας.
– Θα πρέπει να είναι δυνατός ο συνδυασμός της εισοδηματικής στήριξης με τις αποδοχές από την εργασία για μικρότερες περιόδους, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής υπηρεσίας ή της πρακτικής άσκησης.
→ Να βελτιώσουν την πρόσβαση σε υποστηρικτικές και βασικές υπηρεσίες:
– Οι δικαιούχοι θα πρέπει να έχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υποστήριξης, όπως η (υγειονομική) περίθαλψη, η κατάρτιση και η εκπαίδευση. Υπηρεσίες κοινωνικής ένταξης, όπως η παροχή συμβουλών και η καθοδήγηση, θα πρέπει να είναι διαθέσιμες σε όσους τις έχουν ανάγκη.
– Επιπλέον, οι δικαιούχοι θα πρέπει να έχουν συνεχή και αποτελεσματική πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως η ενέργεια.
→ Να προωθήσουν την εξατομικευμένη υποστήριξη:
– Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διενεργήσουν εξατομικευμένη, πολυδιάστατη εκτίμηση των αναγκών, ώστε να είναι σε θέση να προσδιορίσουν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι δικαιούχοι όσον αφορά την κοινωνική ένταξη και/ή την απασχόληση και την υποστήριξη που απαιτείται για την αντιμετώπισή τους.
– Σ’ αυτή τη βάση, το αργότερο εντός τριών μηνών από την πρόσβαση στο ελάχιστο εισόδημα, οι δικαιούχοι θα πρέπει να λάβουν σχέδιο ένταξης που θα καθορίζει κοινούς στόχους, χρονοδιάγραμμα και προσαρμοσμένη δέσμη στήριξης για την επίτευξη αυτού του στόχου.
