Καλησπέρα σας! Πρόσφατα χάσαμε έναν δικό μας άνθρωπο στην οικογένεια, τον μεγαλύτερο αδερφό του άντρα μου. Έχουμε μια κορούλα 4 χρονών και δεν ξέρω πώς να της εξηγήσω την απουσία του θείου της. Ή ότι βλέπει τον μπαμπά της λυπημένο… Δεν θέλω να της δημιουργήσω φόβο, αλλά ούτε και να της πω ψέματα. Τι πιστεύετε ότι είναι καλύτερο για αυτή την ηλικία; Είναι αρκετά μεγάλη για να μπορέσει να διαχειριστεί το πένθος;
Αγαπητή αναγνώστρια,
Λυπάμαι για την απώλειά σας και εύχομαι να έχετε δύναμη να τη διαχειριστείτε.
Τα παιδιά αυτών των ηλικιών δεν μπορούν να αντιληφθούν την έννοια της μονιμότητας του θανάτου, αλλά αντιλαμβάνονται τον θάνατο ως απουσία. Δηλαδή νιώθουν ότι το πρόσωπο που έχει πεθάνει θα επιστρέψει. Επιπλέον χωρίς να μπορούν να το εξηγήσουν με λόγια, εισπράττουν την αναστάτωση που υπάρχει στο περιβάλλον τους.
Δεδομένων των παραπάνω, θα είναι ωφέλιμο για την κόρη σας να της μιλήσετε με απλά και κατανοητά λόγια για το θάνατο του θείου της, καθώς ήδη θα νιώθει ότι κάτι συμβαίνει και η απόκρυψη της αλήθειας θα της δημιουργήσει περισσότερη αγωνία και ανασφάλεια. Θα είναι βοηθητικό να χρησιμοποιήσετε σαφείς λέξεις, όπως “πέθανε”, “θάνατος” αντί του “έφυγε”, “ταξίδεψε” κτλ, ώστε να μην της δημιουργηθεί η ελπίδα ότι το αγαπημένο πρόσωπο θα επιστρέψει. Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί της τα συναισθήματα που σας προκαλεί αυτή η απώλεια και έτσι θα της δείξετε το δρόμο, ώστε να εκφράσει και τα δικά της. Μπορείτε επιπλέον και να επισκεφθείτε μαζί το κοιμητήριο και να συζητήσετε ότι ο θείος δεν θα είναι πια μαζί σας, δεν θα τον ξαναδείτε, αλλά θα τον έχετε στην καρδιά και τη μνήμη σας.
Καθώς θα μεγαλώνει είναι πολύ πιθανό να έχει κι άλλες απορίες σχετικά με το θάνατο και θα χρειαστεί να μιλάτε ανά διαστήματα για αυτό με τρόπο που να αναλογεί στην ηλικία της.
*Η Αγγελική Κολοκυθά είναι ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια.