Οι ορμονικές αλλαγές της μητέρας και ο ρόλος του πατέρα είναι λόγος ή αφορμή για μειωμένες σεξουαλικές επαφές;
Η δημιουργία οικογένειας και η απόκτηση απογόνων αποτελούν τον μεγαλύτερο πόθο των περισσότερων ανθρώπων. Ωστόσο, η γέννηση ενός παιδιού συνήθως επηρεάζει αρνητικά τη σεξουαλική ζωή των γονέων. Η κούραση, το άγχος, οι ευθύνες και η έλλειψη ελεύθερου χρόνου που συνεπάγεται η φροντίδα ενός μωρού έχουν ως αποτέλεσμα την υποτονική ερωτική επιθυμία και οδηγούν στη ραγδαία μείωση ή ακόμα και στην πλήρη απουσία σεξουαλικών συνευρέσεων.
Τα προβλήματα στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού μπορεί να ξεκινήσουν πριν από το στάδιο της εγκυμοσύνης, καθώς πολλές γυναίκες ενδιαφέρονται για σεξουαλική συνεύρεση μόνο κατά τις γόνιμες ημέρες και τότε οι σύντροφοί τους καλούνται να εκτελέσουν το καθήκον τους. Το γεγονός αυτό προκαλεί άγχος στους άνδρες και είναι ικανό να τους δημιουργήσει κάποια (ψυχογενή) σεξουαλική δυσλειτουργία. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η γυναίκα ίσως έχει περισσότερες ορμές, όμως μπορεί να μην είναι συχνές οι σεξουαλικές επαφές στο ζευγάρι, διότι η αύξηση του σωματικού βάρους της γυναίκας, αλλά και η αλλαγή της εικόνας της που σιγά-σιγά φουσκώνει προκαλούν μειωμένη ερωτική επιθυμία σε κάποιους άνδρες. Επιπλέον, πολλά ζευγάρια αποφεύγουν τη σεξουαλική επαφή κατά τη διάρκεια της κύησης, επειδή φοβούνται ότι θα δημιουργήσει προβλήματα στο έμβρυο.
Μετά τη γέννηση του παιδιού πολλές μητέρες έχουν μειωμένη σεξουαλική επιθυμία και ασχολούνται αποκλειστικά με τη φροντίδα του παιδιού τους. Παραμελούν τον ρόλο της ερωτικού συντρόφου και αφοσιώνονται σε αυτόν της μητέρας, καθώς η σεξουαλική επαφή δεν αποτελεί πλέον προτεραιότητά τους.
Επιπλέον, οι ορμονικές αλλαγές στις νέες μητέρες προκαλούν συχνά επιλόχεια κατάθλιψη, η οποία συντελεί στη μειωμένη διάθεση για σεξουαλική δραστηριότητα, ενώ αρκετές αρκούνται στη σωματική επαφή που τους προσφέρουν ο θηλασμός και το κράτημα του βρέφους στην αγκαλιά τους. Άλλος ένας λόγος που οδηγεί στην επιδείνωση της σεξουαλικής ζωής του ζευγαριού είναι η έλλειψη αυτοπεποίθησης της μητέρας. Συγκεκριμένα, η γυναίκα μπορεί να θεωρεί ότι δεν είναι πλέον ελκυστική και επιθυμητή από τον σύντροφό της εξαιτίας των αλλαγών στο σώμα της και των πολλών κιλών που προσπαθεί να χάσει. Είναι πολύ πιθανό να νιώθει άβολα, να ντρέπεται και να φοβάται ότι το σώμα της δεν θα επανέλθει στην κατάσταση που ήταν πριν από την εγκυμοσύνη.
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε βέβαια και τη μειωμένη ερωτική επιθυμία των ανδρών, η οποία οφείλεται κυρίως στο άγχος, στην κούραση και το αίσθημα παραμέλησης που νιώθουν από τη σύντροφό τους. Επίσης, παύουν να έχουν σεξουαλικές φαντασιώσεις και δεν τη βλέπουν ως ερωμένη τους, αλλά ως μητέρα του παιδιού τους, ιδίως στη φάση του θηλασμού που ο άνδρας ως «ιερή στιγμή» τη βιώνει.
Έχει παρατηρηθεί ακόμα ότι πολλά ζευγάρια αποφεύγουν τη σεξουαλική επαφή διότι φοβούνται το ενδεχόμενο μιας νέας εγκυμοσύνης σε σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς γνωρίζουν ότι δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά στις υποχρεώσεις και τις ευθύνες που απορρέουν από αυτή. Άλλωστε το δυτικό μοντέλο ζωής της σύγχρονης γυναίκας θεωρεί και το ένα παιδί αρκετό για τη ζωή του γάμου της. Μάλιστα σε πολλές μελέτες καταγράφεται μεγαλύτερη επιθυμία από τον άνδρα για επόμενο παιδί από τη γυναίκα, η οποία αισθάνεται ότι φορτώνεται με μια επόμενη εγκυμοσύνη και ότι δεν θα μπορεί να τα βγάλει πέρα ή ακόμη ότι φρενάρει την καριέρα της που έχει μεγαλύτερη σημασία σήμερα απ’ ό,τι ένα παιδί…
Ιδιαίτερα χρήσιμα είναι τα ευρήματα ερευνών που αποκαλύπτουν τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος. Συγκεκριμένα, έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν έδειξε ότι μόλις το 30% των ζευγαριών άρχισε τις σεξουαλικές επαφές στις πρώτες έξι εβδομάδες μετά τον τοκετό, ενώ περίπου το 50% ξεκίνησε πάλι τις ερωτικές συνευρέσεις στις πρώτες 7-12 βδομάδες μετά τη γέννηση του παιδιού. Ένα σημαντικό ποσοστό ζευγαριών (20%) χρειάστηκε διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών για να ξεκινήσει τις σεξουαλικές επαφές. Επιπροσθέτως, σύμφωνα με έρευνα του Ahlborg , στην οποία συμμετείχαν 2.000 ζευγάρια, η σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση των ζευγαριών, τέσσερα χρόνια μετά τη γέννηση του παιδιού, εξακολουθούσε να είναι σε χαμηλό επίπεδο και η αύξηση της συχνότητας των σεξουαλικών επαφών ήταν ελάχιστη. Επίσης, πολύ σημαντικό εύρημα της έρευνας είναι ότι το 50% των ζευγαριών δήλωσε ότι η ποιότητα της σεξουαλικής του σχέσης ήταν από μέτρια έως και κακή οκτώ μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού.
Αξίζει, όμως, να σημειωθεί ότι σε αρκετά ζευγάρια η απόκτηση ενός παιδιού είναι περισσότερο η αφορμή και όχι η αιτία για τις μειωμένες σεξουαλικές επαφές. Χρησιμοποιούν ως πρόσχημα τη γέννηση του παιδιού προκειμένου να αποκρύψουν τα πραγματικά αίτια του προβλήματος. Ορισμένα από αυτά μπορεί να είναι η προβληματική επικοινωνία ανάμεσα στο ζευγάρι, η πλήξη, η ρουτίνα, το άγχος, η συνήθεια των συντρόφων να παραμελούν τον εαυτό τους, αλλά και η ύπαρξη σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Πολλά ζευγάρια χρησιμοποιούν τη γέννηση ενός παιδιού ως μέσο προκειμένου να διατηρήσουν τη σχέση τους. Έχουν τη λανθασμένη πεποίθηση ότι ο ερχομός ενός παιδιού θα τους ενώσει, θα σταθεροποιήσει τη σχέση τους, θα δώσει νέα πνοή, θα αποκαταστήσει τα προβλήματα επικοινωνίας και θα αναθερμάνει το ερωτικό τους πάθος. Ωστόσο, αυτή η κίνηση φανερώνει ανωριμότητα και επιπολαιότητα, καθώς η γέννηση του παιδιού δεν μπορεί να εξαλείψει τα σημαντικά προβλήματα μιας δυσλειτουργικής σχέσης, ούτε να αποτρέψει τη διάλυσή της. Δυστυχώς, η φράση «η σχέση γεννάει ένα παιδί και όχι το παιδί μια σχέση» βρίσκει εφαρμογή καθημερινά βλέποντας γύρω μας τις προβληματικές οικογένειες.
Πολύ σημαντική είναι η συμμετοχή του πατέρα στη φροντίδα του βρέφους, διότι με αυτό τον τρόπο καλύπτει εν μέρει την ανάγκη του για τρυφερότητα και βοηθάει τη σύντροφό του να ξεκουραστεί. Επίσης, επιτυγχάνεται η ψυχική σύνδεση του ζευγαριού και επανέρχεται σταδιακά η σεξουαλική του επιθυμία. Επιπροσθέτως, είναι αναγκαίο για τη γυναίκα να ασχοληθεί με την εμφάνισή της, ούτως ώστε να νιώσει πολύ σύντομα άνετα με το σώμα της και να επανακτήσει την αυτοπεποίθησή της. Το πιο σημαντικό όμως είναι οι γονείς να μην ξεχνούν ότι παραμένουν εραστές και να βρίσκουν λίγο χρόνο για μικρές αποδράσεις που θα ανανεώνουν την ερωτική τους σχέση. Δυστυχώς, το σύνηθες είναι να πέφτουν με τα μούτρα πάνω στο παιδί… ξεχνώντας ο ένας τη μούρη του άλλου!
Εν κατακλείδι, ο ερχομός ενός παιδιού είναι ίσως το σημαντικότερο βήμα στον κύκλο μιας ερωτικής σχέσης και συχνά θέτει στο περιθώριο τη σεξουαλική ζωή των συντρόφων-γονέων. Αυτό όμως που αξίζει να θυμόμαστε όταν γίνουμε γονείς είναι το εξής: η ευτυχία των παιδιών συνδέεται άμεσα με την ευτυχία των γονιών τους και η ευτυχία των γονιών προϋποθέτει μια υγιή σεξουαλική ζωή που ξεκινάει από τη γνωριμία, προχωράει και μέσα στην εγκυμοσύνη και φυσικά ζει και βασιλεύει μετά από αυτή!
Από τον δρα Θάνο Ε. Ασκητή
νευρολόγο-ψυχίατρο, πρόεδρο του Ινστιτούτου
Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
