Γιατί υπεραναλύω τα πάντα; Μερικές φορές αναλύεις εξονυχιστικά τα δεδομένα γύρω σου για να καταλάβεις τι γίνεται και να πάρεις αποφάσεις. Αυτή η αναλυτική ικανότητα είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί με αυτό τον τρόπο καταλαβαίνεις ποια είναι τα κίνητρά σου, τι θέλεις, τι συμβαίνει γύρω σου, οργανώνεσαι, δίνεις νόημα στα πράγματα, συνδέεσαι (ή αποσυνδέεσαι) από ανθρώπους και γεγονότα.
Αναλύοντας, αισθάνεσαι ότι γίνεσαι υπεύθυνη για τις πράξεις σου και μπορείς να τις υποστηρίξεις καλύτερα. Όμως, πόσες φορές έχεις αναρωτηθεί μήπως θα ήσουν καλύτερα αν δεν ανέλυες τα πράγματα τόσο πολύ; Ή μήπως μέσω της υπερανάλυσης δημιουργεί το μυαλό σου εμπόδια όταν αυτά δεν υπάρχουν; Μήπως, για παράδειγμα, σαμποτάρεις τη σχέση σου με αυτό τον τρόπο; Σε βοηθά αυτή η υπερανάλυση; Κι αν ναι, πώς;
Γιατί υπεραναλύω τα πάντα;
Μπορεί να περνάς τις σκέψεις σου από το μικροσκόπιο για πολλούς και διάφορους λόγους. Κατ’ αρχάς, είναι πιθανό απλά να έχεις μάθει να λειτουργείς με αυτό τον τρόπο. Ίσως στην πατρική σου οικογένεια να ήταν κάτι που γινόταν συχνά ή κάποιος γονέας όταν ήσουν παιδί να ήταν πολύ αναλυτικός και να έχεις ασυνείδητα αντιγράψει αυτή τη μέθοδο σαν τρόπο αντίληψης και επίλυσης προβλημάτων.
Ένας άλλος λόγος (κι εκείνος που συναντάται πιο συχνά) είναι ότι έχεις εφεύρει και οικειοποιηθεί αυτή τη συμπεριφορά προκειμένου να διαφυλάσσεις τον εαυτό σου από τα κακώς κείμενα. Σκέφτεσαι συνεχώς, αναλύεις την κάθε λεπτομέρεια που άκουσες ή είδες για να θωρακίσεις τον εαυτό σου από τον πιθανό πόνο. Έτσι, όσο πιο σημαντικό είναι ένα θέμα για εσένα, π.χ. σχέση, τόσο περισσότερες φορές το περνάς από κόσκινο! Αναλύοντας ένα θέμα σε βάθος, έχεις την ψευδαίσθηση ότι μπορείς να ελέγξεις τον εαυτό σου και τους άλλους. Γι’ αυτόν το λόγο, άλλωστε, τα άτομα που υπεραναλύουν το περιβάλλον τους είναι συχνά άτομα ιδιαίτερα ελεγκτικά και έχουν αρκετές φοβίες.
Επίσης, είναι πιθανό να υπεραναλύεις τα πράγματα, επειδή δεν αντέχεις τη σιωπή και να μείνεις μόνη σου με τον εαυτό σου. Δεν αντέχεις την καθαρότητα του νου. Αυτό που επιθυμεί ο διαλογισμός στη yoga, η προσευχή στο βουδισμό κ.λπ. Συνεπώς, σε βοηθά (και φαινομενικά για σωστό λόγο) το να έχεις μέσα σου «φασαρία», τις σκέψεις σου που αναλύουν τα πάντα ξανά και ξανά.
Οι πιθανές παγίδες αυτής της συνήθειας
Η πιο μεγάλη παγίδα στην υπερανάλυση είναι η ερμηνεία που δίνεις ως αποτέλεσμά της στα πράγματα. Με λίγα ή αρκετά δεδομένα, καταλήγεις σε συμπεράσματα τα οποία μπορεί να είναι τελείως λανθασμένα. Και αυτό συμβαίνει γιατί είσαι τόσο απορροφημένη στις σκέψεις σου, που δεν «επιτρέπεις» να μπει η καινούρια πληροφορία.
Επιπλέον, συνήθως επικεντρώνεσαι στις αρνητικές σκέψεις και έτσι συχνά κάνεις φαύλους κύκλους που δε σε οδηγούν πουθενά. Μια δεύτερη μεγάλη παγίδα είναι η απουσία του βιώματος. Αναλώνεσαι τόσο πολύ στην ανάλυση, που δεν υπάρχει χώρος μέσα σου για να ζήσεις πράγματα. Η λογική υπερισχύει του συναισθήματος. Και ενώ θέλεις να το αλλάξεις, γιατί αισθάνεσαι ότι αυτή σου η συνήθεια σε ταλαιπωρεί, σου είναι πολύ δύσκολο.
Η τρίτη και τελευταία μεγάλη παγίδα: Μπορεί να αρχίσεις να πιστεύεις αυτά που σκέφτεσαι, ακόμα κι αν δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Αλλά επειδή έχεις επενδύσει τόσο χρόνο, έχεις αφιερώσει τόση ενέργεια και δεν έχεις επιτρέψει σε κάποιον τρίτο να σου πει την άποψή του, είναι πιθανό τελικά να πιστεύεις αυτά που αναλύεις.
Είναι η υπερανάλυση γυναικεία… υπόθεση;
Συνήθως οι γυναίκες υπεραναλύουμε τις σχέσεις μας με τους άλλους. Με τους συντρόφους μας, τα μέλη της πατρικής μας οικογένειας, τις φίλες μας. Δίνουμε μεγάλη έμφαση όταν δεν αισθανόμαστε καλά ή όταν έχουμε άγχος για κάτι. Μέσω της ανάλυσης συνδεόμαστε με τους άλλους. Οι άνδρες, από την άλλη, επίσης υπεραναλύουν, αλλά με άλλο τρόπο και για άλλο σκοπό. Επικεντρώνονται στη δουλειά και στο πώς θα γίνουν πιο παραγωγικοί σε αυτήν. Εμμένουν στα συνθήματα θυμού, αδικίας και οργής. Αναλύουν για να οργανώσουν τη σκέψη τους και να λύσουν προβλήματα. Με άλλα λόγια: Δε συνδέονται με τους άλλους μέσω της ανάλυσης. Άρα, όχι, η υπερανάλυση δεν αφορά μόνο τις γυναίκες, αλλά τα δύο φύλα συνήθως την εφαρμόζουν με διαφορετικό τρόπο και διαφορετικό στόχο.
Τι αξίζει να υπεραναλύεις;
Μπορεί μέχρι στιγμής να έχουμε δώσει μια αρνητική χροιά στην υπερανάλυση, υπάρχουν όμως περιπτώσεις που συνιστά μια πολύ θετική διεργασία. Ωστόσο, σχετικά με το ποια θέματα αξίζει να υπεραναλύεις δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη απάντηση. Προτού όμως τη δεις μόνο με τη θετική της πλευρά, σκέψου αν υπεραναλύεις κάτι για να καλύψεις κενά, να κρυφτείς από τον εαυτό σου ή είναι ένας τρόπος για να αναβάλεις να ασχοληθείς με δύσκολα θέματα. Ή και όλα αυτά μαζί. Είναι σημαντικό όμως να τα διαχωρίσεις και να αντιληφθείς τη λειτουργία που έχει για εσένα η υπερανάλυση, πριν προσπαθήσεις να τη σταματήσεις ή πριν αποφανθείς ότι αξίζει να αναλύσεις ένα θέμα. Και να θυμάσαι πως, όταν η υπερανάλυση είναι μια συνειδητή διαδικασία με στόχο και σκοπό, τότε μπορεί πράγματι να σε οδηγήσει στο να πάρεις τις σωστές για σένα αποφάσεις στη ζωή σου.
