Τι είναι;
Η κύστη ωοθήκης είναι ένας σάκος με λεπτό τοίχωμα, που περιέχει υγρό και αναπτύσσεται στην επιφάνεια ή το εσωτερικό της ωοθήκης. Περίπου το 50% των γυναικών, θα αναπτύξουν κάποια στιγμή στη ζωή τους μία τουλάχιστον κύστη ωοθήκης. Το 99% των κύστεων είναι καλοήθεις και δεν σχετίζονται με καρκίνο. Οι περισσότερες κύστεις, ιδίως όσες είναι μικρότερες από 5cm διάμετρο, υποχωρούν σε μερικές εβδομάδες.
Τι είδη κύστης ωοθήκης υπάρχουν;
Δεν είναι όλες οι κύστεις ωοθήκης ίδιες. Οι συχνότεροι τύποι είναι:
Ωοθυλακική κύστη: συνήθως μικρότερη από 3cm, χωρίς συμπτώματα, εξαφανίζεται σε μερικές εβδομάδες και μπορεί να επηρεάσει την περίοδο.
Κύστη ωχρού σωματίου: εμφανίζεται μετά την ωορρηξία και υποχωρεί σχετικά σύντομα. Σπανίως πονάει.
Αιμορραγική κύστη: μικρή συνήθως, μερικές φορές συνοδεύεται από πόνο.
Δερμοειδής κύστη: Εμφανίζεται σε μικρή ηλικία, συχνά μεγαλώνει αρκετά (10cm), έχει περιεχόμενο από διαφορετικούς ιστούς του σώματος (τρίχες, δόντια, λίπος, χόνδρο).
Ενδομητριωτική κύστη (ενδομητρίωμα): συνήθως μικρή σε μέγεθος, περιέχει χαρακτηριστικό σοκολατοειδές υγρό και γι’ αυτό ονομάζεται και σοκολατοειδής κύστη. Είναι απόδειξη ύπαρξης ενδομητρίωσης. Δημιουργεί αρκετές ενοχλήσεις.
Ορώδες ή Βλεννώδες Κυσταδένωμα : είναι καλοήθης όγκος και συχνά μπορεί να γίνει πολύ μεγάλος, ξεπερνώντας κατά πολύ τα 10cm.
Τι συμπτώματα έχει;
Πολύ συχνά η κύστη ωοθήκης δεν έχει καθόλου συμπτώματα και βρίσκεται τυχαία στον ετήσιο προληπτικό γυναικολογικό έλεγχο. Τα πιθανότερα συμπτώματα είναι:
Φούσκωμα στην κοιλία
Αίσθηση βάρους στην κοιλία.
Πυελικός πόνος λίγο πριν και κατά την διάρκεια της περιόδου.
Πόνος στην επαφή.
Πόνος χαμηλά στην μέση.
Πρήξιμο και ευαισθησία των μαστών.
Τάση για εμετό.
ΠΡΟΣΟΧΉ: πολύ σπάνια μπορεί να εμφανιστούν τα παρακάτω συμπτώματα που δείχνουν ότι πρέπει να πάτε ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ σε Γυναικολόγο:
Ξαφνικός, πολύ δυνατός πόνος στην κοιλιά που διαρκεί
Πυρετός, έμετοι, ρίγη, ταχύπνοια, ταχυσφυγμία.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Την διάγνωση κάνει ο Γυναικολόγος, με τον κολπικό υπέρηχο. Ίσως χρειαστούν πρόσθετες αιματολογικές και απεικονιστικές (μαγνητική τομογραφία) εξετάσεις.
Πώς γίνεται η θεραπεία;
Ανάλογα με το είδος της κύστης υπάρχουν διάφοροι τρόποι θεραπείας:
Απλή παρακολούθηση ανά τρίμηνο, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η κύστη δεν αυξήθηκε πάνω από τα 5cm διάμετρο. Εφαρμόζεται συνήθως στις μικρές λειτουργικές κύστεις.
Χορήγηση αντισυλληπτικών χαπιών και παρακολούθηση. Προτιμάται σε μικρές κύστεις, στις νέες γυναίκες, κάτω των 35 ετών.
Αφαίρεση (κατά προτίμηση Λαπαροσκοπικά): απαραίτητη σε δερμοειδή και ενδομητριωτική κύστη, σε κυσταδένωμα και σε κάθε κύστη που ξεπερνάει τα 5cm διάμετρο.
Μπορεί να γίνει καρκίνος;
Είναι εξαιρετικά σπάνιο και συνήθως αφορά μεγαλύτερες ηλικίες (άνω των 50).
Μιλτιάδης Ματκάρης, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος
